Ekrem Mehmet’in Anısına

 

Ekrem Mehmet 2016’da Ankara Üniversitesi Dil, Tarih, Coğrafya Fakültesi’nde yüksek lisansını tamamladı. Aynı yıl içinde Çin’e döndü. Urumçi Maarif Üniversitesi’nde Türkçe okutmanlığı yaptı. 2018 başında Türkiye’de okuduğu için tutuklanarak toplama kampına gönderildi. Haziran ayının son haftası içinde, muhtemelen 2018 sonuna doğru toplama kampında hayatını kaybettiği teyit edildi.

Bu sayfa Ekrem Mehmet’in anısına hazırlanmıştır. Ekrem Mehmet’le ilgili tanıklık vidyoları, çıkan haberler ve fotoğrafları bir araya toplamayı amaçlamaktadır.

Fakat hepsinden önemlisi, ben bu sayfayı Ekrem için bir anı defteri olarak düzenlemek istiyorum. Ekrem Mehmet’i tanıyanlar, Uygur arkadaşları, Ankara Üniversitesi’nde okuduğu yıllardan diğer arkadaşları, iş arkadaşları, hocaları, hepsini Ekrem’le ilgili anılarını, duygularını, düşüncülerini bu sayfanın altındaki yorumlar kısmına yazmaya davet ediyorum. Tabi ki Ekrem’i bizzat tanımayanların da duygu ve düşüncelerini ifade etmelerini isterim. Bu yorumlar arasından Ekrem’i gerçekten tanıyanların yazdıklarını daha sonra ana metne ekleyeceğim (Teknik işlerden çok anlamadığım için bu şekilde basit bir yolla bir anı defteri oluşturmak istedim. Daha güzel, daha profesyonel hazırlayabilecek olan ve yardım etmeye istekli olan varsa, başka bir adres altında sayfa yeniden düzenlenebilir).

Ekrem’in örneğinde ayrıca vurgulanması gereken bir trajedi eşinin hamileliği. Öğrenildiği kadarıyla Ekrem tutuklandığında eşi Hatice hamile imiş. Ekrem’in doğan çocuğunu hiç göremediği tahmin ediliyor. Ekrem tutuklandığında, Hatice ev hapsine alınmış. Ancak doğumdan sonra Hatice’nin ve çocuğun akıbeti de belirsiz. Yine Türkiye’de okuyan Hatice’nin fotoğraflarını da aşağıda görebilirsiniz.

Doğu Türkistan’da 2016 Ağustosunda Çın Çüenguo’nun atanması ve 2017 Martında toplama kamplarına ilk kitlesel tecrit dalgasının yaşanmasından beri yaşananları burada özetlemek mümkün değil. Ancak Türkiye’de nerdeyse hiç dikkat çekmeyen, kimsenin vicdanını sızlatmayan bir konu sadece Türkiye’de okuduğu, Türkiye’de yaşadığı için hayatı karartılan, toplama kamplarına gönderilen, onlarca yıl hapis cezası alan ve ne yazık ki Ekrem kardeşimiz gibi nihayetinde yaşamından da olanlar. Bir arkadaşı, meslektaşı, öğrencisi Türkiye’de üniversitede okuduğu için hayatı elinden alınırken insanlar nasıl susabiliyor, nasıl yeri göğü inletmiyor anlamak mümkün değil.

Ekrem elbette tek örnek değil. Ekrem gibi yüzlerce belki binlerce Doğu Türkistanlı Türkiye’de eğitim aldığı için toplama kamplarına, hapislere, köle gibi çalıştırıldıkları fabrikalara gönderildiler. Ekrem’i kaybettik ne yazık ki. Ancak daha Ekrem gibi niceleri Doğu Türkistan’da tutsak durumda. Bu sayfa Ekrem’in anısına hazırlanmakla beraber, aynı zamanda geriye kalanlar için artık bir şeyler yapılması gerektiğini hatırlatabilirse birilerine, o zaman amacına bir nebze ulaşmış olacaktır.

Ekrem’le ilgili bilgilerin esas kaynağı Pekin’de üniversitede okurken beş yıl aynı odayı paylaştığı, şu an Sakarya Üniversitesi Tarih Bölümünde doktora yapmakta olan arkadaşı Nureddin İzbasar’dır. Bunun yanında Ankara’dan arkadaşı Kırım Tatarı Susanna Mustafayeva da Ekrem’le ilgili bilgi alınan ikinci kaynaktır. Fotoğrafların çoğunluğunu Susanna Hanım göndermiştir, bir kısmı da Nureddin’in facebook sayfasından alınmıştır.

EKREM MEHMET HAKKINDAKİ VİDYO TANIKLIKLAR, SOHBETLER, KLİPLER

1-) Nureddin İzbasar’ın Ekrem’in vefat haberini duyurduğu esas tanıklık vidyosu:

2-) Nureddin’le Ekrem hakkında çok uzun bir sohbet gerçekleştirdik. Daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak isteyenlerin bu vidyoyu seyretmesini ve paylaşmasını ümit ediyorum. Genel olarak Doğu Türkistan’daki vaziyetle ilgili de konuştuk.

3-) Ekrem’in vefatıyla ilgili benim çektiğim İngilizce vidyo tanıklık

4-) Amerika’nın Sesi (Voice of America)’nin Ekrem hakkında hazırladığı, yine Nureddin’le yapılan bir röportajı da içeren Uygurca vidyo klip.

5-) Ekrem Mehmet Hakkında, Uygur arkadaşı Enver’in verdiği Arapça tanıklık
Ekrem Mehmet Hakkında (Arapça)

6-) Ekrem Mehmet’in Ankara’dan arkadaşları olan Susanna Mustafayeva, Cennet Asgarkızı, Habib Abdi Golzar’ın Kırım Haber Ajansı’nda Kırım Saati adlı programda Ekrem hakkındaki sohbetleri. Yine Nureddin İzbasar da programa bağlanarak dahil olmuştur.

Doğu Türkistan’dan acı haber: Ekrem Mehmet’in arkadaşları anlatıyor

EKREM MEHMET’İN VEFATI SONRASI MEDYADA ÇIKAN HABERLER

1-) 27 Haziran tarihli Karar Gazetesi haberi

Türkiye’de eğitim gören Uygur Türkü akademisyen Doğu Türkistan’daki toplama kamplarında öldü

2-) 27 Haziran tarihli Independent Türkçe haberi

Türkiye’de eğitim gören Doğu Türkistanlı akademisyenin toplama kampında öldüğü iddia edildi

3-) 29 Haziran tarihli Kırım Haber Ajansı haberi

TÜRKİYE’DE OKUYAN DOĞU TÜRKİSTANLI EKREM MEHMET’İN ÇİN’İN CEZA KAMPLARINDA ÖLDÜĞÜ ÖNE SÜRÜLDÜ

4-) 30 Haziran tarihli Amerika’nın Sesi (Voice of America) Uygurca haber metni

Yosh uyg‘ur olimi Akram Mamat qiynoqlar qurboni bo‘ldimi?

5-) 30 Haziran tarihli Özgür Asya Radyosu’nun Uygurca haberi. Haber 9 dakika, 43 saniyelik Ekrem hakkında bir ses kaydı da içermektedir. Nureddin’den başka, Ekrem’in tez hocasının kısaca söyledikleri ve Özbekistanlı bir arkadaşının yorumlarını içermektedir
ياش ئۇيغۇر زىيالىيسى ئەكرەم مەمەت لاگېردا قىيىن-قىستاقتا ھاياتىدىن ئايرىلدىمۇ؟

6-) 1 Temmuz tarihli Milli Gazete haberi

Çin zindanlarından acı haber! Ekrem Mehmet’in yürek parçalayan öyküsü

Ekrem Mehmet’in Ankara Üniversitesi Dil, Tarih, Coğrafya Fakültesi’nde 2016 yılında savunduğu yüksek lisans tezi. Tez YÖK’ün sayfasında erişime açıktır.

Ekrem’in tezine yazdığı önsöz. Danışman Hocası Halil İbrahim Usta Özgür Asya Radyosu’nun Uygurca servisine ne kadar üzgün olduğunu bildirmiş. Ancak Türkçe herhangi bir açıklamasını bulamadım. Bunun yanında Ekrem YTB bursuyla Türkiye’de okumuştu, ancak YTB’nin konuyla ilgili hiçbir açıklaması bulunmamaktadır.

 

EKREM MEHMET HAKKINDA YAZILANLAR

Bu bölümü, en başta bahsettiğim gibi bir anı defteri şeklinde kullanmak istiyorum. Tabi ki bu bölümün aktif olabilmesi için, bu sayfanın Ekrem’i tanıyanlara ulaşması gerek. Bu konuda herkesin yardımını bekliyorum. Sayfanın altına yorumlar geldikçe buraya ekleyeceğim:

1-) Anonim:

“Ekrem çok çok iyi bir arkadaşımızdı. Onun en belirgin özelliği yardımsever olmasıydı. Kendisi öğrenci olmasına rağmen elinden geldiği kadar herkesin yardımına koşardı. Son derece mütrvazı, iyi kalpli birisiydi. Kadim Uygur medeniyetini kendi şahsiyetiyle bizlere, Türkiye’de okuyan yabancı uyruklu öğrencilere çok iyi tanıtmıştı. Hala öldüğüne inanamıyorum. Çin yometiminin Uygur Türklerine uyguladığı zülmü ve soykırımı lanetliyorum”.

 

 

EKREM MEHMET’İN FOTOĞRAFLARI

Ekrem’in Ankara’daki sınıfı

Nureddin ve Ekrem stajda

Ekrem ve Nureddin

Fotoğrafın kaynağı Susanna Mustafayeva, Ekrem ve eşi Hatice ile.

Ekrem’in eşi Hatice

Susanna, Ekrem ve Hatice

Fotoğrafların çoğu Türkiye’de okuyan yabancı öğrencilerin bir araya geldiği grupların faaliyetlerinden.